W 2021 roku lekarze ze Szpitala Wojewódzkiego w Szczecinie przebadali 675 osób w kierunku tętniaka aorty brzusznej. W 37 przypadkach zdiagnozowano tętniaka, a pacjentów objęto opieką specjalistów z poradni chirurgii naczyniowej w celu poszerzenia diagnostyki obrazowej oraz dalszej kontroli.
Pierwsza odsłona badań przesiewowych w kierunku wykrywania tętniaka odcinka brzusznego aorty odbyła się w szczecińskim Szpitalu Wojewódzkim w roku 2018. Od tamtej pory łączna liczba przebadanych mieszkańców Pomorza Zachodniego wyniosła 2030 (2018 – 20 osób, 2019 – 1175 osób, 2020 – 160 osób, 2021 – 675 osób).
– Tak szeroko zakrojone badania przesiewowe realizowane w całej Polsce, także w naszym szpitalu, z pewnością uratowały życie setkom pacjentów – mówi dr n. med. Tomasz Lipiński, specjalista chirurgii ogólnej i chirurgii naczyniowej ze Szpitala Wojewódzkiego w Szczecinie. – Cieszy nas rosnąca świadomość tego, jak istotna jest profilaktyka. Tym bardziej, że badanie, które realizowaliśmy w ramach programu, a które pozwoliło sprawdzić stan aorty brzusznej pod kątem ewentualnych tętniaków to krótkie, bezbolesne USG. Tak proste, a tak skuteczne.
W ostatniej edycji programu przesiewowego przebadano 340 kobiet i 335 mężczyzn. W 5,5% przypadków rozpoznano tętniaka aorty brzusznej lub tętnic biodrowych, a pacjentów objęto opieką poradni specjalistycznej, wyznaczając terminy wizyt nieprzekraczające 30 dni (licząc od daty badania). Część przypadków kwalifikowała się do leczenia operacyjnego.
– Tętniak aorty to stałe, odcinkowe poszerzenie światła aorty, które dotyczy wszystkich trzech warstw jej ściany, a prawidłowa średnica jest przekroczona o co najmniej 50% – wyjaśnia lek. med. Mateusz Motyliński z Oddziału Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej oraz Oddziału Chirurgii Naczyniowej SPWSZ w Szczecinie. – Im większa średnica, tym większe ryzyko pęknięcia tętniaka, które może prowadzić do krwotoku, wstrząsu, a nawet do śmierci. Wskazania do leczenia tętniaka aorty zależą od jego wielkości. Te o niewielkiej średnicy nie muszą być operowane, ponieważ ryzyko ich pęknięcia jest niskie. Należy wówczas okresowo powtarzać badania diagnostyczne.
Aby móc skorzystać z badań należało spełnić ściśle określone kryteria: mieć ukończony 65. rok życia i co najmniej trzy czynniki ryzyka (nadciśnienie tętnicze / palenie papierosów / choroba wieńcowa / zaburzenia poziomu cholesterolu i trójglicerydów / płeć męska). Tętniak aorty stanowi wysokie zagrożenie szczególnie dla mężczyzn, ponieważ wśród nich występuje sześciokrotnie częściej niż u kobiet.
Badania realizowane były w ramach „Ogólnopolskiego programu badań przesiewowych w kierunku tętniaka aorty brzusznej” finansowanego z funduszy Ministerstwa Zdrowia.